From the microscopes of Antoni van Leeuwenhoek to the ultra-modern machines of ASML: optical and photonic technology are in the Dutch DNA. For centuries, the Netherlands has played a pioneering role in measuring and understanding the world. But if we want to maintain that leading position, we need to be careful. Just as in the field of solar panels and electric cars, “Asia is rapidly emerging in the production of optical components,” says Wilbert IJzerman, program council member at Holland High Tech in the innovation domain Optical Systems & Integrated Photonics. According to him, one of the solutions is to combat fragmentation within the country's borders.
Source photo: TNO
This article is part of a series we're producing in collaboration with IO+. It introduces you to all the innovation domains of Holland High Tech. In this installment: the Optical Systems & Integrated Photonics innovation domain.
The Netherlands' ambition to be a leader in optics and photonics is currently becoming visible in Eindhoven, where a pilot factory for the production of photonic chips is already being built. The Netherlands is receiving €133 million from Europe for the construction of these factories. The factory is intended to give the photonics industry in Eindhoven and beyond a boost to grow into a world-class player in the future. The factory will be ready for use in 2027.
It is not only the investment in this factory that shows that optics and photonics are important technologies for the Netherlands. This is also clearly visible at the policy level: the National Technology Strategy identifies optical systems and integrated photonics as one of the ten priority key technologies. These are technologies that all have a strong foundation in the Netherlands. They contribute to earning power and help solve social challenges.
“Integrated photonics generates several hundred million euros in revenue in the Netherlands. The optics sector even generates tens of billions,” says IJzerman.
“As if there is no air”
It is not without reason that the Netherlands is investing heavily in these technologies. IJzerman, who is not only a program council member but also an experienced scientist and industrial R&D leader at Signify, explains: “It's a broad field. Optics and photonics are everywhere. In the sector, we sometimes say: a world without photonics is like a world without air — you only realize how essential it is when it's no longer there.”
Vandaag zijn de toepassingen overal. Optica en fotonica zitten in onze verlichting en in de hightechmachines van ASML. Ze helpen boeren monitoren hoe gewassen groeien, artsen beter kijken in het menselijk lichaam via beeldvorming en endoscopie, en spelen zelfs een rol in defensie — bijvoorbeeld in drones die hun omgeving haarscherp in kaart brengen.
De toekomst belooft nog veel meer mogelijkheden. Optica en fotonica kunnen systemen energie-efficiënter maken: een belangrijk punt waar Europa komende jaren op wil inzetten. De integratie van fotonische functies in chips draagt bij aan lagere energieconsumptie in technologieën die normaliter veel stroom verbruiken, zoals AI. “Met geïntegreerde fotonica kunnen we bewerkingen efficiënter uitvoeren.”
Ook nieuwe communicatienetwerken profiteren van nieuwe ontwikkelingen in optica en fotonica: Li-Fi (licht-gebaseerde draadloze communicatie) kan supersnelle internetverbindingen mogelijk maken, en satellietcommunicatie, bijvoorbeeld voor het meten van stikstof in de lucht, ontwikkelt zich verder dankzij optische technologie. Onder meer TNO richt zich hierop.
Concurrentie met Azië: meer samenwerken
Nederland heeft een sterke positie, maar mag niet achteroverleunen. Zeker nu Azië sterk opkomt in de productie van optische componenten is het oppassen geblazen. Net als bij zonnepanelen en elektrische auto’s investeert Zuidoost-Azië momenteel flink in het wegnemen van handelsbelemmeringen, het verbeteren van het ondernemingsklimaat en het stimuleren van de digitale economie. Vooral China’s hightech productiesector, waaronder de optische communicatie-industrie, profiteert hiervan.
Samenwerking binnen de landsgrenzen is essentieel om de concurrentie aan te gaan, stelt IJzerman. Onder meer Holland High Tech speelt een cruciale rol in het Nederlandse optica-ecosysteem door kennisinstellingen, overheden en bedrijven samen te brengen. Optische systemen en geïntegreerde fotonica is een van de innovatiedomeinen binnen de topsector. “Zo staat het stevig op de kaart,” aldus IJzerman.
Holland High Tech ondersteunt daarnaast PhotonicsNL: de Nederlandse vereniging voor fotonica- en opticabedrijven. Strategische programma’s, zoals Photonics and Optical Technologies 2024–2027, stimuleren innovatie en economische groei. Dit programma richt zich op maatschappelijke uitdagingen zoals duurzame energie, precisielandbouw, veerkrachtige productie, defensie en aardobservatie. “Door publiek-private samenwerkingen worden onderzoeksinstellingen, MKB en multinationals verbonden, kennis gedeeld en technologieontwikkeling versneld.”
Ook op het gebied van opleidingen worden krachten gebundeld. Een voorbeeld is volgens IJzerman de MasterPlus Optics & Photonics. Het programma is opgezet door PhotonDelta en Optics Netherlands in samenwerking met de technische universiteiten van Nederland. Studenten volgen extra keuzevakken in optica en fotonica, doen een stage in de industrie en werken aan een afstudeerproject in het vakgebied. Het programma vormt een talentpijplijn voor de optica- en fotonica-industrie, een belangrijke motor voor de Nederlandse economie.
Eén grote stad
Kortom: “Nederland moet vooral vasthouden aan die mentaliteit van samenwerking”, zegt IJzerman tot slot. “Ons land is te klein om alles versnipperd aan te pakken. We moeten onszelf zien als één grote stad: dat is de enige manier om echt een verschil te maken op het internationale speelveld.”
Overige artikelen uit deze serie: